Θεόφιλος

 Ο Θεόφιλος (Θεόφιλος Χατζημιχαήλ) ήταν Έλληνας ζωγράφος και αγιογράφος. Χαρακτηρίστηκε λαϊκός ζωγράφος, γιατί στους πίνακές του αποτύπωσε την καθημερινότητα των Ελλήνων της εποχής του.

Η ακριβής ημερομηνία της γέννησής του δεν είναι γνωστή, αλλά τοποθετείται ανάμεσα στα έτη 1868-1871, στη Βαρειά Μυτιλήνης. Ο πατέρας του ήταν τσαγκάρης και η μητέρα του κόρη γνωστού αγιογράφου του νησιού.

Από μικρή ηλικία εκδηλώνει το ενδιαφέρον του για τη ζωγραφική. Είχε την ατυχία να είναι αριστερόχειρας και βιώνει τρομερή καταπίεση από τους δασκάλους και τους γονείς του που προσπαθούν να του μάθουν να γράφει με το «σωστό» χέρι, δηλαδή το δεξί. Η καταπίεση που βιώνει αλλά και η αδυναμία του να ενταχθεί στην τοπική κοινωνία λόγω του εκκεντρικού χαρακτήρα και της εμφάνισής του, τον οδηγούν να ζητήσει καταφύγιο στη Σμύρνη (1883). Εκεί αρχίζει να εργάζεται ως επαγγελματίας ζωγράφος. Τέσσερα χρόνια αργότερα επιστρέφει στην Ελλάδα και κατατάσσεται ως εθελοντής στον στρατό για να πολεμήσει στον Ελληνοτουρκικό πόλεμο.

Το τέλος του πολέμου τον βρίσκει στον Βόλο και στο Πήλιο όπου αποφασίζει να εγκατασταθεί. Ζει στο όριο της φτώχιας, ζωγραφίζοντας για ελάχιστα χρήματα σε τοίχους σπιτιών και καταστημάτων. Οι κάτοικοι της περιοχής τον περιπαίζουν διαρκώς λόγω της ενδυματολογικής του επιλογής να ντύνεται με φουστανέλα και να φοράει τσαρούχια. Στις Απόκριες μάλιστα ντύνεται Μέγας Αλέξανδρος.

Το 1927 αποφασίζει να επιστρέψει στη γενέτειρά του όπου συνεχίζει να εργάζεται ως ζωγράφος. Για καλή του τύχη ο Φώτης Κόντογλου και ο Γιώργος Γουναρόπουλος μιλούν στον τεχνοκρίτη Στρατή Ελευθεριάδη -γνωστό στο Παρίσι και ως Teriade- για το έργο του. Ο Ελευθεριάδης εντυπωσιάζεται από τη ζωγραφική του Θεόφιλου και με κάθε τρόπο προσπαθεί να τον βοηθήσει να εξελιχθεί. Μιλάει με θερμά λόγια για το ταλέντο του και στην ουσία συμβάλλει να αναγνωριστεί από το κοινό και τους ομότεχνούς του.

Δυστυχώς τα χρόνια της αναγνώρισης δεν θα κρατήσουν πολύ για τον Θεόφιλο. Έφυγε από τη ζωή τον Μάρτιο του 1934 από ανακοπή καρδιάς. Δύο χρόνια αργότερα ο Ελευθεριάδης οργανώνει έκθεση στο Παρίσι με πίνακες του Θεόφιλου.

Ο Θεόφιλος στη ζωγραφική του επέτρεπε σε θεούς και ανθρώπους να συνυπάρχουν, μπλέκοντας την ιστορία με την καθημερινότητα των απλών ανθρώπων.

 

Εικόνες