Το κατανυκτικό Πάσχα της Ζακύνθου
Το Πάσχα στη Ζάκυνθο έχει ένα δικό του χρώμα, ξεχωριστό. Η Μεγάλη Εβδομάδα είναι μια εβδομάδα κατάνυξης για τους πιστούς, που κάθε χρόνο τηρούν ευλαβικά τα τοπικά έθιμα. Η ζακυνθινή εκκλησιαστική μουσική ορίζει διαφορετικό τονισμό σε όλους τους ύμνους και τα τροπάρια, με αποτέλεσμα στο άκουσμά τους ο επισκέπτης να νομίζει ότι είναι ολωσδιόλου διαφορετικά.
Οι εορτασμοί ξεκινούν από το Σάββατο του Λαζάρου. Μετά τη Θεία Λειτουργία οι εκκλησίες στολίζονται με βάγια, δηλαδή με τα κιτρινωπά φύλλα του φοίνικα. Σε πολλές ενορίες μάλιστα, με αυτά τα φύλλα πλέκουν σταυρούς, ήλιους και αλογάκια για να στολίσουν τις εκκλησίες. Την Κυριακή των Βαΐων, μετά το πέρα της Λειτουργίας οι νεωκόροι μοιράζουν τα βάγια σε κάθε σπίτι κι οι πιστοί τα κρατούν ως ευλογία.
Την εβδομάδα που ακολουθεί όλοι οι ναοί ντύνονται πένθιμα. Τη Μεγάλη Πέμπτη στη βραδινή λειτουργία ακούγονται τα δώδεκα Ευαγγέλια. Όμως στις ενορίες της Ζακύνθου ο Εσταυρωμένος δεν εξέρχεται μετά το πέμπτο Ευαγγέλιο όπως γίνεται στην υπόλοιπη Ελλάδα, αλλά μετά το ενδέκατο. Οι καμπάνες χτυπούν πένθιμα, κι έπειτα σιωπούν μέχρι το πρωί του Μεγάλου Σαββάτου.
Το πρωί της Μεγάλης Παρασκευής, μετά την ακολουθία των Ωρών, γίνεται η Αποκαθήλωση. Έπειτα γίνεται η λιτανεία του Ιησού, που τον κουβαλάει στον ώμο του ο ιερέας τυλιγμένο μέσα σε ένα λευκό σεντόνι. Κι εδώ η Ζάκυνθος διαφοροποιείται γιατί ο νεκρός Ιησούς δεν εμφανίζεται στον κεντητό επιτάφιο αλλά ως αμφιπρόσωπη ξυλόγλυπτη αγιογραφία που την ονομάζουν «Αμνός». Στη Ζάκυνθο, οι Επιτάφιοι είναι ξυλόγλυπτοι, διακοσμημένοι με φύλλα χρυσού και βελούδο, επομένως είναι περιττό να στολιστούν και με λουλούδια.
Το μεσημέρι της ίδιας ημέρας γίνεται η περιφορά του Επιταφίου στον Άγιο Νικόλαο του Μώλου. Μαζί με τον Ιησού τιμάται και η εικόνα της Παναγίας του Πάθους, η Mater Dolorosa, που συμμετέχει στη λιτανεία. Η φιλαρμονική μπάντα ακολουθεί την πομπή παίζοντας πένθιμα εμβατήρια. Στους υπόλοιπους ναούς του νησιού δεν γίνεται το βράδυ λιτανεία, παρά μόνο τα χαράματα του Μεγάλου Σαββάτου στον ιερό ναό Αγίου Νικολάου των Ξένων. Η Λειτουργία εκεί ξεκινάει στις 2 το βράδυ και η έξοδος του Επιταφίου γίνεται στις 4 το πρωί.
Ξεχωριστή είναι και η πρώτη Ανάσταση στη Ζάκυνθο, η επονομαζόμενη Gloria. Οι πιστοί που βρίσκονται στη Μητρόπολη αρχίζουν να χτυπάνε καθίσματα και σκεύη, προσπαθώντας να μιμηθούν τη βουή που προκλήθηκε από τον σεισμό στην Καινή Διαθήκη. Το ίδιο κάνουν και οι νοικοκυρές που ρίχνουν από τα παράθυρα των σπιτιών τους πήλινα σκεύη. Το βράδυ του Μεγάλου Σαββάτου η Ανάσταση γίνεται στην πλατεία του Αγίου Μάρκου, με την αναστάσιμη εικόνα που βγαίνει από τη Μητρόπολη. Στις υπόλοιπες ενορίες η Αναστάσιμη Θεία Λειτουργία γίνεται το πρωί της Κυριακής του Πάσχα.
