Σταυροτύπωμα: Το τατουάζ των Βλάχων
Η τεχνική του τατουάζ ή της δερματοστιξίας, όπως είναι η ελληνική του ονομασία, ήταν πολύ διαδεδομένη στην αρχαιότητα. Λαοί σε όλες τις γωνιές του κόσμου συνήθιζαν να ζωγραφίζουν αρχικά το δέρμα τους κι έπειτα να κάνουν τατουάζ -επειδή το αποτέλεσμα είναι μόνιμο- είτε για να δηλώσουν σε ποια κοινωνική ομάδα ανήκουν είτε για να δηλώσουν την κοινωνική τους τάξη ή το επάγγελμά τους. Ακόμη, αρκετές φορές το θέμα του ήταν θρησκευτικό ή και καλλωπιστικό, ιδιαίτερα για τις γυναίκες.
Στη χώρα μας έχει παρατηρηθεί παλαιότερα η χρήση των τατουάζ από τις γυναίκες βλάχικης καταγωγής. Το σταυροτύπωμα, όπως ονομαζόταν εξαιτίας του σχηματισμού ενός σταυρού στο μέτωπο των γυναικών, γινόταν κυρίως σε νεαρές γυναίκες, χωρίς να αποκλείεται βέβαια και η χρήση του από άντρες, σύμφωνα με την άποψη κάποιων ερευνητών. Οι εικασίες για τη χρήση του πολλές, με επικρατέστερες τον σχηματισμό του σταυρού για θρησκευτικούς λόγους, για αποτροπή του κακού και την προσέλκυση καλής τύχης. Επίσης αρκετοί είναι εκείνοι που υποστηρίζουν ότι ο σταυρός χρησιμοποιήθηκε στα μέτωπα των νεαρών γυναικών για να τις εξαιρέσει από τα χαρέμια των πασάδων την περίοδο της Τουρκοκρατίας, καθώς ήταν ένα εμφανές σημάδι μιας άλλης πίστης. Αργότερα εμφανίστηκαν και διάφορα άλλα μοτίβα - δέντρα, λουλούδια, σημαντικές ημερομηνίες, φούρκες, ήλιος, φεγγάρι κ.ά.
Η διαδικασία του σταυροτυπώματος ήταν ιδιαίτερα επίπονη, εξαιτίας των πενιχρών μέσων της εποχής. Το υλικό που θα αποτελούσε το χρώμα του τατουάζ φτιαχνόταν από σκόνη κάρβουνου αναμειγμένη με τσίπουρο, λάδι ή ρακί. Πρώτα ζωγράφιζαν πάνω στο δέρμα το μοτίβο που ήθελαν κι έπειτα με μια βελόνα που είχαν απολυμάνει στη φωτιά τρυπούσαν το δέρμα σύμφωνα με το σχέδιο. Στη συνέχεια έβαζαν πάνω στην πληγή που είχε σχηματιστεί την πάστα από το κάρβουνο και την έδεναν σφιχτά με ένα πανί. Το πανί έπρεπε να μείνει στην τραυματισμένη περιοχή για δέκα μέρες. Όταν το αφαιρούσαν η πληγή είχε γίνει καλά και το τατουάζ ήταν έτοιμο. Συνήθως το έκαναν οι γηραιότερες γυναίκες στις νεότερες.
Μπορεί το σταυροτύπωμα να ξεκίνησε ως ένδειξη διαχωρισμού των Βλάχων από τις άλλες φυλετικές ομάδες ή ως ένδειξη της πίστης τους στον χριστιανισμό, ωστόσο επικράτησε να γίνεται για λόγους καλλωπισμού. Στις μέρες μας η συνήθεια αυτή έχει εκλείψει και υπάρχουν μόνο κάποιες προφορικές μαρτυρίες που αποκαλύπτουν την ύπαρξή της στο παρελθόν.
