Συνεντεύξεις

Τα λίγα σκαλοπάτια που χρειάστηκε να κατεβώ για να με οδηγήσουν στο εσωτερικό του Θεάτρου Μαριονέτας Γκότση ήταν αρκετά για να με βάλουν σε έναν κόσμο ολότελα καινούργιο. Έναν κόσμο όπου άψυχες κούκλες άξαφνα παίρνουν ζωή, τραγουδούν, μιλούν, διασκεδάζουν. Κι όταν κλείνει η αυλαία το βλέμμα σου μένει καρφωμένο στις μαριονέτες που είναι κρεμασμένες στους τοίχους και καρτερικά περιμένουν τη σειρά τους να ζωντανέψουν: ο Πινόκιο, που με ένα τράβηγμα της κλωστής μεγαλώνει η μύτη του, ο αιχμάλωτος Προμηθέας, η βασίλισσα Αμαλία που φτιάχτηκε για μια παράσταση του Εθνικού Θεάτρου. Στο βάθος το εργαστήριο, γεμάτο περίεργα εξαρτήματα και εργαλεία, χρώματα, βίδες, ξύλο και πηλό. Ημιτελείς σκελετοί από κούκλες, μάρτυρες της χρονοβόρας και επίπονης διαδικασίας κατασκευής τους, των δοκιμών για το κατάλληλο ύψος και βάρος, το ύφος του προσώπου και τη λειτουργικότητα του μηχανισμού για να ανοιγοκλείνουν το στόμα και τα μάτια. Η μυρωδιά από τα καμένα ξύλα στο τζάκι φέρνει στον νου παιδικές αναμνήσεις, όταν δίπλα σε μια φωτιά ακούγαμε ως παιδιά παραμύθια.

Γι’ αυτά και για ακόμη περισσότερα μας μίλησε ο Θανάσης Γκότσης, ο ιδιοκτήτης του θεάτρου. Την τέχνη και την αγάπη του για τη μαριονέτα τού τις κληροδότησε ο πατέρας του, ο Νικόλαος Γκότσης, καθώς εκείνος ίδρυσε το θέατρο το 1978.

Πότε αρχίσατε να ασχολείστε με το θέατρο;

Στην ουσία γεννήθηκα μέσα στην τέχνη της μαριονέτας, καθώς από πολύ μικρός παρακολουθούσα τα εργαστήρια που γινόντουσαν για τις κατασκευές των παραστάσεων και ακολουθούσα το καλοκαίρι τις περιοδείες του θιάσου με τον πατέρα μου. Από 8 χρονών άρχισα να χειρίζομαι κι εγώ κάποιες μαριονέτες στις παραστάσεις που παίζαμε, ώσπου στα 20 μου χρόνια αποφάσισα να ασχοληθώ και επαγγελματικά.

Ήταν αυτό μια συνειδητή επιλογή ή έγινε κατ’ ανάγκη, επειδή ήταν η δουλειά του πατέρα σας;

Στη ηλικία εκείνη δεν μπορώ να πω ότι ήταν μια συνειδητή επιλογή. Απλά ακολούθησα την τέχνη που ήξερα. Μου άρεσε ως ενασχόληση, αλλά στην ουσία συνέχιζα αυτό που είχα βρει έτοιμο. Αργότερα, που μπήκα πιο βαθιά στην τέχνη της μαριονέτας και άρχισα μόνος μου να φτιάχνω μαριονέτες, να ανεβάζω καινούργιες παραγωγές, άρχισα και να αγαπάω την τέχνη της μαριονέτας.

Πώς κατασκευάζεται μια μαριονέτα;

Θέλει πολύ χρόνο. Θέλει 15-20 μέρες δουλειά. Κατασκευάζεται κυρίως με χαρτοπολτό και ξύλο. Το κεφάλι της μαριονέτας είναι το πιο απαιτητικό γιατί, εκτός από τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του ήρωα που πρέπει να αποδοθούν, περιέχει και τον μηχανισμό για να ανοιγοκλείνει το στόμα ή, στην περίπτωση του Πινόκιο, για να μεγαλώνει και να μικραίνει η μύτη του. Το σώμα της είναι πιο τυποποιημένη κατασκευή, που πρέπει ωστόσο να πληροί κάποιες προδιαγραφές –βάρος, συμμετρία- για να μπορεί να γίνει σωστά η κίνηση. Η μαριονέτα έχει κίνηση στα πόδια κι έτσι βλέπουμε ολόσωμη την κούκλα. Η κίνηση στα πόδια είναι σημαντική γιατί κάνει την κούκλα να φαντάζει αληθινή. Η πιο απλή κατασκευή μαριονέτας είναι με 12 κλωστές ενώ υπάρχει κατασκευή και με 20 κλωστές. Είναι μια χορεύτρια του οριεντάλ!

Στο παρελθόν έχετε κάνει μια παράσταση για ενήλικο κοινό. Προτιμάτε παιδικό θέατρο ή ενηλίκων και γιατί;

Το κάθε ένα έχει τη δική του γοητεία και ομορφιά. Και τα δύο μου αρέσουν, περισσότερο όμως το παιδικό. Γιατί τα παιδιά είναι θεατές πιο αυθόρμητοι, πιο χαρούμενοι, θα σου πούνε αυτό που αισθάνονται, συμμετέχουν περισσότερο στην παράσταση, ενθουσιάζονται. Αυτό βέβαια αυτόματα τα κάνει και πιο απαιτητικούς θεατές, γιατί με την ίδια ευκολία που δείχνουν την ευχαρίστηση δείχνουν και τη δυσαρέσκειά τους. Αν δεν τους αρέσει η παράσταση θέλουν να φύγουν. Αλλά αυτός ο αυθορμητισμός τους είναι που με γοητεύει ως καλλιτέχνη.

Με ποια κριτήρια επιλέγετε τις παραστάσεις σας;

Κάτι πολύ σημαντικό για εμάς είναι οι παραστάσεις να είναι ευχάριστες και αστείες για να μπορούν τα παιδιά να διασκεδάζουν. Επίσης θέλουμε να έχουν κάτι να τους πουν, δηλαδή να περνάμε κάποια μηνύματα στα παιδιά ανάλογα με την κοινωνική πραγματικότητα την περίοδο που ανεβάζουμε μια παράσταση.

Ποια διαδικασία ακολουθείτε για να φτιάξετε μια καινούργια παράσταση;

Το πρώτο που πρέπει να γίνει είναι η επιλογή του έργου. Μετά βρίσκουμε τον άνθρωπο που θα κάνει τη διασκευή για μαριονέτα, και αυτό δεν είναι τόσο απλό, γιατί θα πρέπει να ξέρει τη δυσκολία και τις απαιτήσεις της μαριονέτας. Έπειτα κατασκευάζουμε τους ήρωες της παράστασης και τα κοστούμια τους. Βρίσκουμε τα σκηνικά και το φροντιστήριο, δηλαδή όλα τα αντικείμενα που τοποθετούνται πάνω στη σκηνή. Επιλέγουμε τους ηθοποιούς που θα δώσουν τις φωνές τους για τους ήρωες και γίνεται η ηχογράφηση στο στούντιο. Τέλος, βρίσκουμε τον άνθρωπο που θα γράψει τη μουσική για τα τραγούδια της παράστασης.

Η καινούργια σας παράσταση είναι μια διασκευή των μύθων του Αισώπου. Θέλετε να μας μιλήσετε γι’ αυτό;

Η καινούργια παράσταση που ανεβάζουμε για την τρέχουσα σεζόν 2021-2022 είναι Οι μύθοι του Αισώπου. Είναι μια διασκευή τεσσάρων μύθων ειδικά για το θέατρό μας. Προσπαθήσαμε να προσαρμόσουμε τις ιστορίες του στο σήμερα και εκπλαγήκαμε όταν διαπιστώσαμε πόσο εύκολο ήταν αυτό. Γιατί ο Αίσωπος είναι διαχρονικός. Οι μύθοι του, μπορεί να μοιάζουν με παραμύθια, αλλά θίγουν θέματα και αξίες πανανθρώπινες, όπως είναι ας πούμε η αξία της ζωής. Είναι μια παράσταση που τη στήσαμε με πολύ μεράκι μέσα σε όλες αυτές τις αντιξοότητες. Τη μουσική την έγραψε ο Δημήτρης ο Σινογιάννης και συμμετέχουν οι ηθοποιοί Αποστόλης Τότσικας, Θανάσης Τσαλταμπάσης, Νικήτας Αναστόπουλος κ.ά.

Στις μέρες μας προσφέρεται μια μεγάλη γκάμα επιλογών διασκέδασης για παιδιά. Γιατί κάποιος γονιός να επιλέξει το θέατρο μαριονέτας;

Όλα τα θεάματα είναι απαραίτητα για ένα παιδί, για τη σωστή ανάπτυξή του. Η μαριονέτα όμως έχει το εξής πλεονέκτημα: η κούκλα είναι περίπου στο ίδιο ύψος με το παιδί κι έτσι το παιδί μπορεί να ταυτιστεί πιο εύκολα με τον ήρωα της παράστασης και τα παθήματά του. Επίσης γοητεύεται όταν βλέπει ένα άψυχο υλικό να παίρνει ζωή και να είναι σαν ανθρωπάκι, όπως λένε. Οπότε το παιδί μπαίνει σε αυτό τον μαγικό κόσμο και ταξιδεύει και ταυτίζεται με τον ήρωα. Τον νιώθει κοντά του. Δεν είναι τυχαίο άλλωστε που οι κούκλες χρησιμοποιούνται εδώ και αρκετά χρόνια στο θεραπευτικό παιχνίδι.

Ποια είναι τα σχέδιά σας για το μέλλον;

Θέλουμε έναν μόνιμο χώρο στο κέντρο της Αθήνας, για να μπορούμε να ανεβάσουμε ακόμη περισσότερες παραστάσεις για ενήλικο και παιδικό κοινό. Επίσης ένας μόνιμος χώρος θα μας βοηθήσει να έχουμε μια μεγαλύτερη σκηνή σε βάθος και πλάτος, ακόμη καλύτερα σκηνικά και περισσότερες δυνατότητες με τον φωτισμό. Αυτή τη στιγμή έχουμε μια σκηνή που τη μεταφέρουμε όπου κι αν πάμε, κι αυτό μας εξασφαλίζει ότι, ανεξάρτητα με το μέρος, η ποιότητα της παράστασής μας θα εξακολουθήσει να είναι υψηλή. Ωστόσο ένας μόνιμος χώρος θα βοηθούσε στο να κάνουμε ακόμη καλύτερα πράγματα.

Ευχαριστούμε πολύ για τη συνέντευξη. Εύχομαι τα όνειρά σας να πραγματοποιηθούν.

Φεύγοντας κράτησα την ανάμνηση των παιδικών προσώπων με όλα αυτά τα συναισθήματά τους: Χαρά, λύπη, συγκίνηση, αγωνία, ενθουσιασμός. Κράτησα και την αγάπη του Θανάση Γκότση για την τέχνη του, ως μια υπόσχεση για ακόμη περισσότερες παραστάσεις στο μέλλον.

Συνέντευξη-Κείμενα: Παναγιώτα Μωυσιάδου