Συνεντεύξεις

1. Ποια είναι η πιο συχνή αλλεργία που προσβάλλει το αναπνευστικό σύστημα;

Η συχνότερη αλλεργία που προσβάλλει το αναπνευστικό σύστημα είναι η αλλεργική ρινίτιδα. Εκδηλώνεται συνήθως με μπούκωμα, φτέρνισμα, δακρύρροια και, σε σοβαρότερες περιπτώσεις, μέχρι και με προσωρινή απώλεια όσφρησης ή γεύσης. Προκαλείται από ουσίες που βρίσκονται στην ατμόσφαιρα (αεροαλλεργιογόνα). Οι ουσίες αυτές χωρίζονται σε δύο κατηγορίες: Στις εντός και στις εκτός σπιτιού. Αυτές που συναντάμε συχνότερα μέσα στην κατοικία μας είναι η σκόνη –που συχνά περιέχει ακάρεα- και τα επιθύλια των κατοικίδιων ζώων. Εκτός σπιτιού οι πιο συνηθισμένες ουσίες είναι οι γύρες και διάφοροι μύκητες. Όπως το λέει και η ίδια η λέξη οι αλλεργιογόνες ουσίες που ευθύνονται για τη ρινίτιδα μεταφέρονται μέσω του αέρα. Έτσι, έχει παρατηρηθεί ότι, για παράδειγμα, η γύρη της ελιάς που είναι πολύ ελαφριά μπορεί να ταξιδέψει χιλιόμετρα μακριά και να προκαλέσει αλλεργικές αντιδράσεις σε ανθρώπους που μπορεί να μην ήρθαν πρόσφατα σε επαφή με το δέντρο.

2. Πολλοί άνθρωποι έχουν έντονα συμπτώματα αλλεργικής ρινίτιδας την άνοιξη. Αυτό σημαίνει ότι η αλλεργία τον υπόλοιπο χρόνο παύει να υφίσταται;

Όχι, η αλλεργία δεν παύει να υφίσταται, απλώς μπορεί να παύει να υφίσταται η αιτία της. Αν για παράδειγμα κάποιος είναι αλλεργικός στη γύρη κάποιων συγκεκριμένων φυτών που ανθίζουν την άνοιξη είναι λογικό τα συμπτώματά του να εξαλείφονται τον υπόλοιπο χρόνο γιατί μόνο την άνοιξη υπάρχει παραγωγή γύρης. Ωστόσο είναι πολύ σπάνιο κάποιος ασθενής να είναι αλλεργικός σε μία και μόνο ουσία. Συνήθως είναι σε περισσότερες, αλλά συμβαίνει να μην το παρατηρεί γιατί τα συμπτώματα μπορεί να είναι πιο ήπια.

3. Τις περισσότερες φορές η διάγνωση για την αλλεργική ρινίτιδα γίνεται με βάση τα συμπτώματα και χορηγείται φαρμακευτική αγωγή. Είναι αυτός ο τρόπος διάγνωσης αξιόπιστος;

Όχι, δεν είναι. Η σωστή διάγνωση γίνεται με εξετάσεις αίματος, skin prick tests, για να διαπιστώσουμε σε ποιες ουσίες είναι ο ασθενής αλλεργικός, και  λήψη μακροσκελούς και λεπτομερούς ιστορικού. Η χορήγηση αντιισταμινικών χωρίς να ξέρουμε την ακριβή εικόνα του ασθενούς μπορεί να βοηθήσει μόνο βραχυπρόθεσμα και μόνο με τη μείωση των συμπτωμάτων, και οπωσδήποτε δεν θα οδηγήσει στη θεραπεία.

4. Τι κίνδυνος υπάρχει αν δεν γίνει σωστή διάγνωση και αξιολόγηση της κατάστασης του ασθενούς;

Αν η αλλεργική ρινίτιδα δεν διαγνωσθεί σωστά και δεν αντιμετωπιστεί άμεσα υπάρχει κίνδυνος η κατάσταση να χειροτερέψει. Ένα ποσοστό 30%-50% των ασθενών μέσα σε λίγα χρόνια μπορεί να εμφανίσουν αλλεργικό άσθμα. Σε μεγαλύτερο ακόμη ποσοστό η αλλεργική ρινίτιδα εξελίσσεται σε ωτίτιδα και ρινοκολπίτιδα. Στα παιδιά συνήθης εξέλιξη είναι βαρυκοϊα, διαταραχές στην ομιλία, ακόμη και προβλήματα στην ανάπτυξη του κρανίου. Επιπλέον ο δύσκολος ύπνος λόγω του μπουκώματος και του ροχαλητού μπορεί να προκαλέσει σημαντική μείωση της ποιότητας της ζωής σε όλες τις ηλικίες.

5. Η αλλεργική ρινίτιδα είναι ιάσιμη;

Ναι, μπορεί να επιτευχθεί η θεραπεία της αν ο ασθενής αποφεύγει συστηματικά τις ουσίες που του προκαλούν την αλλεργία, χρησιμοποιήσει τα κατάλληλα φάρμακα για τη μείωση των συμπτωμάτων και επιτύχει την απευαισθητοποίηση μέσω της ανοσοθεραπείας. Σε κάθε περίπτωση χρειάζεται υπομονή, επιμονή και συνέπεια από τον ασθενή, γιατί η θεραπεία της αλλεργικής ρινίτιδας δεν είναι κάτι που θα επιτευχθεί από τη μία στιγμή στην άλλη.

6. Τι είναι η ανοσοθεραπεία;

Η ανοσοθεραπεία φέρνει τον ασθενή αντιμέτωπο με την ουσία που του δημιουργεί την αλλεργία σε ελεγχόμενες ποσότητες, με σκοπό το ανοσοποιητικό σύστημα να τη «συνηθίσει» και να μην την αντιμετωπίζει σαν εχθρό. Αυτό επιτυγχάνεται με τη χορήγηση εκχυλίσματος αραιωμένου αλλεργιογόνου σε σταδιακά αυξανόμενη δόση. Με αυτόν τον τρόπο στην ουσία επαναπρογραμματίζουμε τον οργανισμό του ασθενούς κι έτσι ανακόπτονται τα συμπτώματα και η έκκριση ισταμίνης.

7. Είναι αλήθεια ότι τα τελευταία χρόνια έχουν αυξηθεί κατά πολύ οι ασθενείς με αλλεργική ρινίτιδα;

Ναι, η αλήθεια είναι ότι ολοένα και περισσότεροι άνθρωποι υποφέρουν μία περίοδο του έτους ή και ολόκληρο το έτος από τα συμπτώματα της αλλεργικής ρινίτιδας. Και είναι απόλυτα λογικό αυτό να συμβαίνει γιατί σχετίζεται άμεσα με τον σύγχρονο τρόπο ζωής. Οι αυξημένες ώρες που περνάμε εντός κτιρίων (οικία, χώρος εργασίας), σε χώρους μικρούς για τον αριθμό των ανθρώπων που εξυπηρετούν, έχουν αυξήσει την ευαισθησία στα ενδοοικιακά αλλεργιογόνα. Η ατμοσφαιρική ρύπανση είναι ακόμη ένας σημαντικός παράγοντας καθώς και η εκτεταμένη χρήση αντιβιοτικών αλλά και το μικρό μέγεθος της οικογένειας, που δεν δίνει τη δυνατότητα στα παιδιά, νοσώντας εξαιτίας των αδελφών τους, να αναπτύξουν ένα καλύτερο ανοσοποιητικό σύστημα.

8. Τι θα συμβουλεύατε έναν ασθενή που πάσχει από αλλεργική ρινίτιδα;

Θα τον συμβούλευα να μην χρησιμοποιεί κάποιο αντιισταμινικό απλά και μόνο επειδή του το πρότεινε κάποιος που έχει τα ίδια συμπτώματα, να συμβουλευτεί ειδικό γιατρό για τη σωστή διάγνωση και αξιολόγηση της κατάστασής του, να αποφεύγει την έκθεση σε ουσίες που καταλαβαίνει ότι πυροδοτούν τα συμπτώματα και φυσικά να προχωρήσει σε ανοσοθεραπεία.

Η Κοσμίδου Παναγιώτα είναι γιατρός ωτορινολαρυγγολόγος, κάτοχος διδακτορικού διπλώματος με ειδίκευση στη “Newborn Hearing Effectiveness Test for Early Neonatal Hearing Detection”. Εργάζεται στο Mediterranean Hospital Of Cyprus.

Διενέργεια συνέντευξης: Μωυσιάδου Παναγιώτα