Άθως, Μονή Φιλοθέου

Κτισμένη σε ένα πλάτωμα 300μ. πάνω από τη θάλασσα μέσα σε πυκνό καστανόδασος, η Μονή Φιλοθέου ατενίζει τη θάλασσα, τη Λήμνο και τη μαρτυρική Ίμβρο. Ειναι αφιερωμένη στον Ευαγγελισμό της Θεοτόκου. Στο κατάφυτο οροπέδιο, τοποθετείται στους αρχαίους χρόνους το Ασκληπιείο.

Η μονή ιδρύθηκε από τον ησυχαστή Φιλόθεο, τον 10ο αι. Ο Νικηφόρος Βοτανειάτης και ο ηγούμενος της Βλαχίας Γρηγόριος Γκίκας υπήρξαν ευεργέτες της. Μετά από πολλά δεινά κατάφερε να ακμάσει τον 18ο αι. οπότε και στα κελιά της ασκήτεψε ο ιεραπόστολος Κοσμάς Αιτωλός. Όμως μια φοβερή φωτιά του 1871, την κατέκαψε αφήνοντας ανέπαφο μόνο ένα μικρό μέρος της, στο οποίο περιλαμβάνεται και το μολυβδοσκέπαστο Καθολικό, με το παμπάλαιο κυπαρίσσι που το συντροφεύει πιστά. Στους επόμενους αιώνες, η προσπάθεια εκσλαβισμού του μοναστηριού από ρώσους καλόγερους δεν τελεσφόρησε.

Μέσα, στο Καθολικό η «Γλυκοφιλούσα», το φυλακτό μιας πατρικίας, ήρθε από τη Πόλη ταξιδεύοντας πάνω στα κύματα της εποχή της εικονομαχίας.