Αφροδίσια: Γιορτές προς τιμήν της θεάς Αφροδίτης

Στην Κύπρο, το νησί που γεννήθηκε η θεά Αφροδίτη, τελούνταν κάθε χρόνο τα Αφροδίσια. Αποτελούσαν μια από τις μεγαλύτερες και σημαντικότερες ιεροτελεστίες. Η λαμπρότερη τελετή γινόταν στην αρχαία Πάφο, στον τόπο που, σύμφωνα με τη μυθολογία, αναδύθηκε η Αφροδίτη από τον αφρό της θάλασσας και όπου υπήρχε ο αρχαιότερος ναός της. 

Πληροφορίες για τον χρόνο τέλεσής τους δεν έχουμε αρκετές, με πολλούς ερευνητές να υποστηρίζουν ότι τελούνταν τον Απρίλιο και άλλους τον Ιούνιο. Ιδρυτής του ναού της Αφροδίτης στην Πάφο και των Αφροδίσιων ήταν ο αρχιερέας του ναού και βασιλιάς της περιοχής, ο Κινύρας. Μετά τον θάνατό του όλοι οι ιερείς που επιλέγονταν για να συμμετέχουν στις τελετουργίες ήταν από το δικό του γένος. Ο αρχιερέας του ναού ονομαζόταν αγήτωρ. 

Οι γιορτές ήταν τριήμερες και εκτός από τις τελετουργίες περιλάμβαναν αρματοδρομίες, μουσικούς και ποιητικούς αγώνες, όπου απαγγέλονταν ύμνοι προς τιμήν της θεάς, καθώς και πολλά συμπόσια. Οι γυναίκες, για να μπορέσουν να πάρουν μέρος, έπρεπε πρώτα να πλύνουν στη θάλασσα το άγαλμα της Αφροδίτης και μετά να πλυθούν και οι ίδιες με θαλασσινό νερό για να εξαγνιστούν. Μετά από αυτό όλοι οι συμμετέχοντες συγκεντρώνονταν στο ιερό της Αφροδίτης, και αφού έκαναν αναίμακτες θυσίες -προσφορές δηλαδή λουλουδιών και θυμιαμάτων- ξεκινούσε μια μεγάλη πορεία για το σημείο εκείνο της θάλασσας από το οποίο πίστευαν ότι είχε αναδυθεί η θεά. Ο ιερέας του ναού ήταν ο οδηγός της πομπής που περνούσε μέσα από ολάνθιστους κήπους με ιερή μυρσίνη. Οι κήποι αυτοί ήταν ιεροί και ήταν αφιερωμένοι στον Άδωνη και την Αφροδίτη, γιατί εκτός των άλλων τη θεωρούσαν και θεά της καρποφορίας. Η πομπή κατέληγε στην Παλαίπαφο, όπου υπήρχε επίσης ιερό προς τιμήν της θεάς Αφροδίτης. Τις τελετές που γίνονταν εκεί δεν τις γνωρίζουμε επακριβώς. Πολλοί ερευνητές μιλούν για θυσίες των ιερών ζώων -πέρδικες και περιστέρια- που μεγάλωναν στον ναό της Αφροδίτης, όμως κάποιοι άλλοι απορρίπτουν αυτή την άποψη. Ωστόσο γνωρίζουμε ότι οι προσκυνητές έμπαιναν στον ναό για να προσφέρουν ένα νόμισμα στην θεά και με αυτό να «αγοράσουν» λίγο αλάτι που προέρχεται από τη θάλασσα όπως η Αφροδίτη και έναν φαλλό που είναι σύμβολο καρπογονίας.

Τα Αφροδίσια τελούνταν και στην Ελλάδα αλλά και σε άλλες περιοχές της Κύπρου. Στην Αμαθούντα της Κύπρου ονομάζονταν Κάρπωσις. Κατά τη διάρκεια της τελετής ένας νεαρός ξαπλωμένος σε ένα κρεβάτι, δίπλα στον τάφο της Αφροδίτης, υποδυόταν ότι ήταν στη διαδικασία τοκετού βγάζοντας κραυγές, προφανώς επειδή η Αφροδίτη θεωρούνταν η θεά της φύσης και της γέννησης των πάντων. 

 

Εικόνες