Τα ρακοκάζανα του Νοέμβρη
Οι γιορτές της υπαίθρου είναι στενά συνδεδεμένες με την έναρξη ή τη λήξη κάποιας αγροτικής διαδικασίας. Είναι αφορμές για να ευχαριστήσει ο παραγωγός την κοινότητα για τη βοήθειά της και να μοιραστεί ένα μέρος των προϊόντων που παρήγαγε μαζί της. Με την εκβιομηχάνιση της παραγωγικής διαδικασίας άλλαξαν πολλά στη ζωή του αγροτικού πληθυσμού της χώρας, όμως η επιθυμία για γιορτές και συναθροίσεις παραμένει η ίδια.
Η παρασκευή τσίπουρου ήταν πάντα μια μεγάλη γιορτή του φθινοπώρου στις περιοχές που ασχολούνται με την αμπελουργία, μετά τον τρύγο και την παραγωγή του κρασιού. Αναφορές για την παραγωγή του συναντούμε στην αρχαία Ελλάδα και ταυτίζεται πιθανώς με ένα ποτό που ονομαζόταν «τρίμμα». Αργότερα η τέχνη της απόσταξής του αναπτύσσεται ακόμη περισσότερο στις Μονές του Αγίου Όρους και των Μετεώρων. Είναι ένα ποτό που απευθύνεται κυρίως στα κατώτερα κοινωνικά στρώματα, μιας και παράγεται από τον σταφυλοπολτό που απομένει από την παρασκευή κρασιού, τα στέμφυλα (φλοιός σταφυλιού, κουκούτσια, κοτσάνια).
Μέχρι τις τελευταίες δεκαετίες του 20ού αιώνα η παραγωγή τσίπουρου ήταν μια διαδικασία που γινόταν κατ’ οίκον και το ποτό διακινούνταν χωρίς καμία εμφιάλωση. Παραδοσιακά οι περιοχές που παράγουν τσίπουρο είναι η Μακεδονία, η Ήπειρος και η Θεσσαλία. Στην Κρήτη παράγεται το ρακί ή αλλιώς τσικουδιά. Η διαφορά ανάμεσα στα δύο ποτά έγκειται στην απόσταξη. Το τσίπουρο είναι προϊόν διπλής απόσταξης ενώ η τσικουδιά μονής. Πολλές φορές κατά τη διάρκεια της δεύτερης απόσταξης του τσίπουρου προστίθενται αρωματικές ύλες κι έτσι προκύπτει και το τσίπουρο με γλυκάνισο.
Στις μέρες μας τα αυτοσχέδια αποστακτήρια έχουν αντικατασταθεί με σύγχρονα ανοξείδωτα που λειτουργούν με ρεύμα, γκάζι ή φωτιά. Μέσα στο καζάνι τοποθετούνται τα στέμφυλα, που έχουν μείνει περίπου έναν μήνα μέσα σε ξύλινα βαρέλια για να ξεκινήσει η διαδικασία της ζύμωσης. Το καζάνι μπορεί να καίει μέρες ολόκληρες, ανάλογα πάντα με την ποσότητα των στέμφυλων. Γύρω από τα ρακοκάζανα στήνονται ολοήμερες γιορτές. Ο οικοδεσπότης φροντίζει πάντα να έχει τραπέζια στρωμένα με τοπικά εδέσματα για να προσφέρει στους επισκέπτες. Τις νύχτες ξεκινούν γλέντια με τραγούδι και χορό που κρατάνε μέχρι τις πρώτες πρωινές ώρες. Μια ευχάριστη ατμόσφαιρα γιορτής πλανάται για μέρες στις περιοχές της χώρας μας που έχουν την τύχη να παράγουν τσίπουρο.
