Γιάννης Ρίτσος
Ο Γιάννης Ρίτσος ήταν ένας από τους σημαντικότερους Έλληνες ποιητές του 20ού αιώνα. Το έργο του, που εξυμνεί τη χώρα μας σε όλες της τις εκφάνσεις, έγινε γνωστό σε όλο τον κόσμο. Μέσω της ποίησής του εξέφρασε την ιδεολογία του και τα ιδανικά του και αγωνίστηκε για το δικαίωμα των ανθρώπων στην ελευθερία και την αξιοπρέπεια.
Γεννήθηκε τον Μάιο του 1909 στη Μονεμβασιά. Το 1921 η μητέρα του και ο αδερφός του πεθαίνουν από φυματίωση, την ασθένεια που πρόκειται να ταλαιπωρεί και τον ίδιο καθ’ όλη τη διάρκεια της ζωής του. Την ίδια χρονιά εγγράφεται στο Γυμνάσιο Γυθείου όπου και τελειώνει τις εγκύκλιες σπουδές του. Το 1924 δημοσιεύει τα πρώτα ποιήματά του στο περιοδικό Διάπλασις Παίδων.
Έναν χρόνο αργότερα μετακομίζει στην Αθήνα και εγγράφεται στη Νομική Σχολή Αθηνών, στην οποία δεν καταφέρνει να φοιτήσει. Εργάζεται ως δακτυλογράφος, ηθοποιός, αντιγραφέας της Εθνικής Τράπεζας και βοηθός βιβλιοθηκάριου για να κερδίζει τα προς το ζην. Το 1927 εισάγεται στο σανατόριο Σωτηρία πάσχοντας από φυματίωση. Τα τρία χρόνια που έμεινε μέχρι την ανάρρωσή του είναι καθοριστικά για τη διαμόρφωση της πολιτικής και κοινωνικής συνείδησής του, καθώς εκεί γνωρίζει σημαντικούς διανοούμενους της εποχής.
Λίγα χρόνια μετά την ανάρρωσή του δημοσιεύει τις πρώτες του ποιητικές συλλογές, Τρακτέρ (1934) και Πυραμίδες (1935). Παράλληλα εργάζεται στις εκδόσεις Γκοβόστη ως επιμελητής κειμένων. Η μεγάλη αναγνώριση έρχεται με τον Επιτάφιο, μία μακροσκελής ποιητική σύνθεση που ενσωματώνει στοιχεία της δημοτικής ποίησης όπως είναι ο δεκαπεντασύλλαβος. Η πολιτική συνείδηση του Ρίτσου είναι έντονη στον Επιτάφιο καθώς γράφτηκε με αφορμή τα επεισόδια κατά των καπνεργατών στη Θεσσαλονίκη. Εκδίδεται σε 10.000 αντίτυπα, μέρος των οποίων κατάσχει και καταστρέφει η δικτατορία του Μεταξά. Ακολουθούν οι συλλογές Το τραγούδι της αδελφής μου (1937) και Εαρινή συμφωνία (1938). Την ίδια περίοδο εργάζεται ως ηθοποιός και χορευτής στο Εθνικό Θέατρο και στην Εθνική Λυρική σκηνή.
Κατά τη διάρκεια της Κατοχής νοσηλεύεται πάλι με φυματίωση. Το 1945 εκδίδεται η ποιητική συλλογή Ρωμιοσύνη, ένας ύμνος για την πολύπαθη χώρα μας, που μελοποιείται αργότερα από τον Μίκη Θεοδωράκη. Από το 1948-1952 ζει εξόριστος στη Λήμνο, τη Μακρόνησο και τον Αϊ-Στράτη. Το 1956 εκδίδεται Η Σονάτα του Σεληνόφωτος που απέσπασε το Πρώτο Κρατικό βραβείο ποίησης.
Η μεγάλη δημοτικότητα, η καταξίωση και η αναγνώρισή του δεν εμποδίζουν το καθεστώς της Δικτατορίας να τον συλλάβει το 1967 και να τον στείλει πάλι στην εξορία. Κατόπιν της διεθνούς κατακραυγής τελικά του επιβάλλεται μόνο κατ’ οίκων περιορισμός στο Καρλόβασι της Σάμου. Το 1973 εκδίδει τα Δεκαοχτώ Λιανοτράγουδα της πικρής πατρίδας, τα οποία μελοποιούνται επίσης από τον Θεοδωράκη. Χάρη στις συναυλίες του συνθέτη το έργο του Ρίτσου γίνεται γνωστό σε όλο τον κόσμο και γνωρίζει παγκόσμια αναγνώριση. Την ίδια χρονιά συμμετέχει στα γεγονότα του Πολυτεχνείου και μετά την πτώση της Δικτατορίας εγκαθίσταται οριστικά στην Αθήνα.
Κατά τη Μεταπολίτευση απολαμβάνει τη μεγαλύτερη αναγνώριση και τις σημαντικότερες διακρίσεις. Είναι υποψήφιος για το Νόμπελ Λογοτεχνίας (1975) και την ίδια χρονιά αναγορεύεται επίτιμος διδάκτορας του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης. Το 1977 του απονέμεται το βραβείο Λένιν για την ειρήνη και το 1986 ανακηρύσσεται Ποιητής Διεθνούς Ειρήνης από τον ΟΗΕ.
Πεθαίνει τον Νοέμβριο του 1990. Εκτός από ποίηση έγραψε εννιά πεζογραφήματα και 4 θεατρικά. Το έργο του μεταφράστηκε σε πολλές γλώσσες. Μέσα στην ποίηση του Ρίτσου ο αναγνώστης θα συναντήσει τον ιστορικό και γλωσσικό πλούτο της χώρας μας καθώς και την καθάρια και γεμάτη θάρρος και ιδανικά ψυχή του ποιητή.
